تغذیه و پرورش گاوهای شیری

تغذیه و پرورش گاوهای شیری بسیار حائز اهمیت است . در اصل در گاوداری های صنعتی دوره خشکی گاو و close up مرحله بسیار کلیدی در گاوداری می باشد. و به ماه های آخر آبستنی گاو شیری اطلاق می گردد که در نتیجه تغییرات زیاد و رشد و نمو نهایی جنین و اینکه ماده گاو بتواند نیازهای نگهداری و رشد جنین را حفظ کند و لطمه ای هم به میزان تولید شیر در دوره شیرواری بعدی وارد نشود.

ما الزاما مجبور به قطع شیردوشی در گاو می شویم. طول دوره خشکی به طور متوسط 8-6 هفته می باشد که نتایج آن موجب افزایش تولید شیر در دوره بعدی شیروتری می گردد.

در ماده گاوهای صنعتی به طور متوسط 290-285 روز مدت بارداری داریم که افزایش وزن دستگاه تناسلی گاو تا حدود 85 کیلوگرم هم می شود. که تقریبا 45 کیلوگرم مربوط به جنین (گوساله) و مابقی مربوط به مایع جنین و جفت و غیره می باشد.

اگر بخواهیم سیکل بارداری گاو را به سه دوره تقسیم کنیم تقریبا 3/2 اول بارداری به تکامل رحم و جفت و 3/1 نهایی به رشد و توسعه جنین صرف می شود که تقریبا در 8-6 هفته آخر بارداری وزن جنین بیش از 70% وزن نهایی تولید خواهد شد.
در طول 8-6 هفته نهایی باید استراتژی درستی جهت تغذیه گاو خشک اتخاذ گردد. به علت اینکه در دوره شیرواری به حداکثر پتانسیل تولید شیر و آغوز (ماک) با کیفیت و گوساله سالم با وزن ایده آل دست پیدا کنیم.

احتیاجات و مواد مغذی گاو در دوره خشکی و close up (تغذیه و پرورش گاوهای شیری)

در این مقطع حساس نیاز به پروتئین و انرژی و بالانس آنیون-کاتیون (کلسیم-فسفر-منیزیم) بسیار حیاتی می باشد زیرا هم بدن مادر در حال رشد و هم جنین احتیاجات مضاعفی پیدا می کند و همچنین توسعه غدد شیری و رشد و تمایز جنین هفته به هفته متفاوت خواهد بود.
در 8 هقته نهایی بارداری نیاز پروتئین بالانس و انرژی و سطوح مواد ویتامینی- معدنی مضاعف شده و کارایی پروتئین قابل هضم برای رشد جنین در حدود 45% برآورد شده است.

در نتیجه نیاز گاو خشک به انرژی و پروتئین و مکمل ها به 3 بخش تقسیم بندی می گردد.

• پروتئین
•  انرژی
• مواد معدنی/ویتامینه

پروتئین

در بخش تامین مواد پروتئینی با توجه به نیاز متفاوت هفتگی امکان تغییر جیره به صورت زود هنگام (هفتگی) نمی باشد. ولی بهتر است در 8-6 هفته نهایی بارداری خوراک بالانس شده با سطح پروتئین حداقل 5/16-5/14 درصد با قابلیت هضم استاندارد کالیبره گردد.

پروتئین خوراک باید بهترین کیفیت را داشته باشد و از نظر اسید آمینه میتونین و لیزین بالانس گردد. مصرف پروتئین با کیفیت بالانس در دوره انمتظار زایش (close up) تاثیر بسزایی بر کیفیت آغوز تولیدی مادر دارد.(تغذیه و پرورش گاوهای شیری)

جیره گاو خشک باید ساختار مناسب و خوش خوراک باشد و قدرت انتخاب از گاو گرفته شود و در ضمن بالانس مواد معدنی بسیار حیاتی بوده و جیره باید حاوی مقدار برابر ca (کلسیم) p (فسفر) mg (منیزیم) باشد و به سطوح Na (سدیم) و k(پتاسیم) و اینکه باید این مواد کم مصرف شوند. (KوNa) و بالانس درست در جیره انجام گردد. و در دوره های آب و هوایی گرم و سرد غلظت نرژی باید افزایش یابد.

در دوره خشکی هر گاو در روز باید حدود 13-10 کیلوگرم ماده خشک مصرف کند که بسته به نژاد دام و تعداد شکم زایش متفاوت است.

توجه مضاعف به دوره خشکی و عاری بودن از استرس و خوراک و آب و فضای آخور مناسب باید لحاظ گردد.(تغذیه و پرورش گاوهای شیری) همیشه تلیسه های انتظار زایش و گاو خشک از هم جدا شوند و راهروهای انتقال نباید لیز باشد و فضای هر گاو جهت رفاه و استراحت کافی حدود 8 متر مربع در نظر گرفته شود و تغذیه و پرورش گاوهای شیری لحاظ شود.

انرژی

انرژی مورد نیاز گاو باردار به دو قسمت تقسیم می گردد:

1. احتیاجات جنین در حال رشد و دستگاه تناسلی
2. احتیاجات نگهداری و توجه ویژه به متابولیسم پایه گاو در این دوره بسیار مهم می باشد.

به علت تغییرات شدید هورمونی افزایش متابولیسم پایه بافت های تناسلی در گاو ماده را شاهد خواهیم بود.

علاوه بر افزایش متابولیسم پایه، مصرف انرژی در جنین (گوساله) بصورت ذخیره پروتئین که تقریبا به حدود 80% از مجموع انرژی در جنین بصورت پروتئین در بافت های بدن ذخیره می گردد. موضوع مهم در چند هفته آخر دوره شیرواری (قبل از خشک کردن) دارای اهمیت زیادی است و بهتر است کنستانتره در جیره گاو خشک به حداقل برسد و تغذیه با علوفه … که محتوای انرژی پایینی داردباعث کاهش قابل توجه میزان تولید شیر می گردد.

گاوهای خشک باید جدا گردند و با جیره جداگانه تغذیه گردند و جیره با محتوای انرژی پایین تر به منظور کاهش شیر ادامه یابد.(تغذیه و پرورش گاوهای شیری)

این دوره به دو دوره تقسیم می گردد:
مرحله اول خشکی (far off)
مرحله قبل از زایمان (close up)

برای کامل شدن توانایی پستان طول مرحله far off حداقل 30 روز باشد و مرحله دوم close up جهت مرمت مجدد غدد پستان و تشکل آغوز که سیگنال هورمون دارد بین 15 الی 20 روز می باشد و در کل نباید دوره خشکی از 70 روز بیشتر ود به علت افزایش اختلالات متابولیکی در مرحله اول خشکی مواد علوفه ای غالب جیره هستند.

مصرف ماده خشک 5/2-5/1 % وزن بدن است که ترکیب جیره 85% علوفه و نهایتا 15% کنستانتره مناسب می باشد و 2 تا 3 هفته قبل از زایش گاو ها به بهاربند دوره منتقل می گردند و نباید کنستانتره زیادی داده شود.

مواد معدنی / ویتامینه

جهت تنظیم جیره استاندارد باید مواد معدنی و عناصر کم نیاز و ویتامین ها و نوع آن ها (پوشش دار یا فاقد پوشه) باید ببرسی و مورد نظر قرار گیرد.

جهت پیشبرد این هدف باید آنالیز مواد معدنی، علوفه ها و غلات هم در دسترس باشد. ولی جهت اطمینان بعد از بالانس مکمل و کنستانتره در دامداری برای دسته های مختلف گاو ب.ل.س خوراکی مواد معدنی در آخور قرار می گیرد.

اگر در گاوداری لیس زدن زیادی و خوردن چیزهایی که دام بطور طبیعی دوست ندارد دیده شود علائمی هشداردهنده به کمبود مواد معدنی می باشد. البته غیر از کمبود نمک و فیبر و بیماری های مختتلف کمبود مواد معدنی شایع ترین مورد این رفتار در حیوان می باشد.

بطور خلاصه در گاوهای خشک اگر منیزیم در جیره و مکمل به مقدار کافی نباشد حیوان مبتلا به تب شیر می شود. یا اگر کمبود مس داشته باشد رشد کم و پوشش کم پشت و بی رنگ موهای اطراف چشم و مفاصل ضخیم را درحیوان خواهیم دید.

تغذیه و پرورش گاوهای شیری(پودر چربی خالص پارس فت)

کمبود سلینوم در تلیسه ها و گاوهای خشک منجر به جفت ماندگی ، عفونت و زخم، ورم پستان خواهد شد. کمبود کبالت در حیوان عملکرد ضعیف شکمبه – رشد علائم- تولید کم و از دست دادن وزن را شاهد خواهیم بود.

کلسیم و فسفر ناکافی هم به ترتیب منجر به تب شییر و گندخواری و حال عمومی نامناسب خواهد شد. پس بهتر است وقتی گاو خشک می شود ویتامین تزریقی AD3E و E-selenium زده شود واستفاده از نمک آنیونی برای کاهش مصرف کلسیم مثل سولفات منیزیم – سولفات آلومینیوم استفاده گردد. و برای جلوگیری از تب شیر دوز بالای ویتامین D3 استفاده گردد.

حالا با خوندن این مقاله به اهمیت تغذیه و پرورش گاوهای شیری پی بردین؟!

شرکت نخل زیتون آذران برای تغذیه و پرورش گاوهای شیری (پودر چربی خالص پارس فت) را پیشنهاد می دهد.